Saturday, January 23, 2010

ZOMISM- MY 6

ZOGAM LEH ZOMI
TRUTH AND FREEDOM


Thumasa

Zogam leh Zomi tepen tuan a tang a, kipan namdang akici limlim te khutnuai ah aomngei ngiatlo minam Freedom people te ih hihi.Beh leh phung ih nei ciat a, ngeina kip tampi ih nei hi.Lai tawh kipattahna aomloh hang in, lakam tawh thu khempeuh kiciamteh in,kam kivaikhak ziau thei hi.Innkuan sung nopna dahna te ah ih kivaipuak dante, Kumpi huang ( palace ) sung kiukna kivaipuakna tawh kilamdang lo hi.Ni dang in ihpu ihpa te in, kumpi na semngei ahihna pan ih ngeina puaksuk te ahihman ahihi.
Tu’n Zogam koi ah om
Zogam pen tulaitak in Vaigam, Kawlgam leh Bangladesh gam ah khen thum in kiom a, Zing ii khenmaw Sianmang khen, ihcih zel mahbang in, Mikang kumpi ih thagumhatna tawh hong uk akipan gamkhat in ki omkhawm thei nawn lo hi. Pau leh ham awsuah tuamtuam tawh ih teenna mun leh mual zui in, ih pau tek hang Zo cih kalmal 80% in kizangh veve ahihna in langtak in hong pholak thei hi.
Zogam Political Movements
Gam thum akisuah Zomi te kimpumkhat in, tuibang ih kigawm kikna ding in,Zomi Political movements, viz. Pu Son Kho Pau, Pu Son Cin Lian, Pu Ralh Mung, PU Ro Sang, Pu Thual Zen leh Pu Lal Denga te in, Pu Tun Kho Pum ii Zogam Movements nungzui in, kalsuan khawm uh a, tua hun laitak in thahat mahmah uh hi. East Pakistan pan in, galvan nihvei lakhin uh a, Pu Tun Kho Pum minbek tawh kila thei ahihman in, MNF party President – Pu Lal Denga in, galvan a deihman in, Pu Tun Kho Pum khembawl in, a upmawh lohtak in, thau lawng ngat in, pummat ngiat uh a, Zo galkap khempeuh zong athau teng uh laksak in, cikzia hetlo in, amakai pipa Pu Tun Kho Pum leh Zogam galkap tamptak hongthah lupsak uh hi.
Tua pan asuakta lai Pu Thual Zen te in, hong hanciam to kik in, ahizong galvan kicin lohna tawh ngaihsutzah in tangtung zolo uh hi, Pu Lal Denga in, agalvan ngah tengtawh Mizoram State ciang muhpih in, lungkim tuak mahmah lel hi.Tua hun in, MNF te’n tuabang in hai gamtat kei uh hileh, India, Burma leh Pakistan aom Zota te Gam khat ah ih omkhawm khin ding hi.
Hun te kum te hong bei toto in, Zogam Zomi ading, khangthak ten zuun to zel a, Zomi te Gam khat in omkik theihnading tupna tawh ZORO party Pu Thang Khan Gin in, hongpankik a, mikhempeuh in sangthei in thapia tek uh hi. Thu tuamtuam tampitak hang in, movements bang in kalsuan zolo in, damdam in hong mit hi,Tua hun a Zogam ah khaicii akituh pen, 07/15/1993 kum in, Zomi Re-Unification Organization kiphuan khia hi.Tua hun in, Pu Khai Za Song Guite in, President panmun len in, Pu Daniel Thang in Vice President panmun len hi. ZRO kiphuat zawh kum 17 sung alut hi ta hi.

Kipawlna thupi khat ahihman in, acing akem ding security kisam a, minam ading galvan tawi aomloh phamawh ahihman in, tua galvan tawi te pen, Zomi Revolutionary Army ci in, training kipan pah uh hi. A hizong galvan kicing kinei lo ahihman in thau tom bekbek leh Rifle thau lawng tamlo ki nei pan hi.Tua bang in hun te pai toto a, sanggam Thahdo( Kuki) te in, Naga te tawh hong kido uh ciang in, gallel uh ahihman in, khua khempeuh ah Tax ci-in, aana tawh sum ahizong, ami mahmah ahizong, neihsa buhtang, Vok, Ak, Bawng, Sial akipan a ut bangbang in hong sawksawk mawk ta uh hi.
Van leh neihsa te hang in, mipi paulo phunlo in, sanggam khat ihihna tawh thuak teta in kiom himah leh mimal mahmah tampi thahkhat hongthah sak takciang in, kithuak zonawn lo a, tual ngal hong tung ahihi. Kuki National Front te in, India kumpi kiang pan Naga te ado nading galvan a neih teng uh tawh asanggam te khua leh inn leh lo teng cikzia hetlo in, haltum mang in, naupang numei akipan that ngiapngiap mawk uh hi. Tua thu akizak ciang in, Kawlgam sungpan Zomi Siamsin sangnaupang te leh khangno namit pawlkhat in, ZRO panpih in, Kuki gal kidona hong veng in kilemna tawh tuniciang dong ki donawn lo hi.

Tu in, Kuki galvan tawi te in, ZRO/ ZRA tawh pangkhawm in nasem khawm ta uh hi. Kuki ( Thahdo) tualgal hong piang man in, asih lawh leh asup lawh tampitak aomhang in,Minam itna, Gam itna leh ih minam a ding galvan tawi a kisap zia mipi in mu in, tel mahmah ta uh a, full support pia kim uh hi. Nam veng ding galvan tawi namit khangno akipia khiangam aom kei leh ih kiim ih paam aom, minam dang te tawh tehna in, kitawm lai ahihman in,alo theilo panpih ding kisam cih Political gamthu minam thu ah baptize na ngah kim ciat uh hi.A diakdiak in Manipur State aom Zomi te hi. Kawlgam pan apaito Zomi Siansin khangno te leh namit (patriot) khangno te tawh akibang in, ZRA training kha 6 sung kah khawm uh hi.ZRA te Aim ahihleh 1. Kipumpiakna 2. Diktatna 3. Thumanna ahi hi. Minam leh Gam ading in, ih nuntakna hu abeizah dong in, semding zuun ding panla ding cihna hi.

ZRA the LIVES

ZRA AND THEIR LIVES TODAY
---
MY SAVED JANUARY 23 OF 2010
--

Zomi Revolutionary Army(ZRA) te nuntak khuasak zia atom:
Revolutionary ih cih ciangin, a omsa ahi khinsa apiang khinsa THU khat a om kik theih nading a, bawl kikna ahi hi. Zogam a om Zomite in ih gam leitang ah leisung sumpiang omna pi -in, amanphat lam theilo ih hihman in sum leh paai lamah kithanem phadiak hi. Bang mah omlo tawh kipan i hihman in hamsat thuak ding cih pen a baihsa (ready) sa ahi hi. Nek ding omlo ding, silhding omlo ding cihte theihsa ahi hi. Ahizong tuate khempeuh sangin ka Minam ka Gam namdangte nenniam leh mi sila a khangsawn tusawnte a om ding phallo cih lungtang tawh thuak zawh dingin, akipumpiaksa mite ahi uh hi. Mimal hamphatna leh khasum lametna hi peuh mah lo hi. Zinei ta neite in a zi atate nusia ngam, nu le pa sanggam itte a kinusia ngam taktak ahi hi. Hih thute pen kei ma nuntakna mahmah tawh ka sin ngiat thuman thu ahi hi.

Wa minamte Revolution sep zia bangin Zavom ciing in, guihtheih khamtheihte sem lehang minam sung zong tampi kimangthang in, sum zong hau in, galvan zong ahoih nono tampi nei khamah ding hihang. A hi zongin Pasian a zahtak minamte i hihman in, leitung hauhna te sangin Thuman gamtatna tawh ih minam ading sep ding cih kikhensat zaw hi. Hamsa mah tase leh sem teitei ding cihna ahi hi. Sum leh pai bang mah ih neih loh mahbang in, kum khatin Galkap Uniform zong khat bek mah kisilh zo a, akek ciang in, phim tawh kiphop lel in minam itna hangin nuam kisa zo veve hi. Hih thute pen kei mahmah nuntakna mahmah tawh ka sin thuman thutak ahi hi.

Antang nek ding ahih leh khua khempeuh ah lokho Buh la zote in, alak zah uh Bung ( Tin) 50 ah Bung 1 ta minam nasemte ading Hausate koihsak sa in na nei uh hi. A hizong meh ding omlo ahih man in, Khua nu khuapa te hong piak bangbang akine kha ahihi. Hausate leh Khuami tetawh ih kizawl pian leh bel, Maineusa (Aksa) khawng kine kha thei sam hi. Khua pawlkhat ah Hausa te lungkimsak leng Keel khawng Vok khawng hong gawh ek thei hi. Tua bang hun ciangin, kilungdam mahmah a Zogam hong paal ciang na khua uh Mei Electric hoihtak hong pia nung ei ci-in, ka kiciam muih thei uh hi. Khua khal hun sungin nek ding omlo ahihman in Baal leh Maipuang kitam nek pen hi.

Lawmte khat in, Zogam bangciang paal ding hiam aw, ngak lah veng ci se se in .. kei zong bang hangin maw ka cih leh Zogam apaal ciang in, Baal leh Maipuang a cii (Khaicii) limlim teng haltum mangin, Zogam ah omsak nawn lo ding hong ci mawk hi. Aw hi maw ka cihsan hi… Banghang hiam cih leh Baal leh Maipuang nek pen meh lim lua pawl hi lo a tamvei kimeh lua ta ahih manin kisim theinawn lo hi. Khat veivei Daal leh Dailuah ahihkei leh Dailuah leh Daal hi den a, sathau gim zak hak mahmah ahihman in athau ki om lo pah sam hi. A hi zongin thatang hat hun ahihna tawh Vitamin kisam lua kitam lua sam lo hi. Kitangzang zaw in, anteh bek kine kha ahihman in,Gam leh minam na sepna ah ki mazang zaw hi ci in, ki angtang mahmah lel hi ung. Tu laitak USA ah Sa meh a nene te pen mizawng teng hilel a, mihau te in anteh theipuam ne zo bek hi.
Gam sungah Beel pua in, Ciing ngek siktan in, Nahtang ( Banana ) laingek leh Nahtang um khawng kihuan khawm in, buhtang khah in saklamte pau leh Baai cimai in, kine a lim mahmah hi. Luidung ih totkhak ciangin, ngasa kisawk a kaikuang,Aisa, akipan Gul na dong mat bangbang kine thei lel hi. Gamsung ah bel, sa tam mahmah ahihman in, sakhi, Ngal, Vom , Saza, Sazuk , Zawng cihte kiman den lel hi. Gamsung omphot leng khuasung kingai lua tuan lo lel a, nitak sim in Laisiangtho sim khit ciang BBC, VOA, RFA cihte ngai kawm in, Walkke Talkke tawh HQ lam tawh kiho den hi ung. Hih te pen kei mimal nuntakna mahmah tawh ka sinkhak thu ahi hi.

Gamsung ah ih om hangin gamsung gampua leitung thupiang khempeuh automatic in kithei veve hi. Khuakhat khit khuakhat kipai in khat veivei gal te tawh kinai namunte ah kizan pai in, meitang kizanglo a khuamial pi sungah kipai pai hi. Khat veivei leh Lampi kitawnlo in, Gamlim ( Map ) en in,van aom aksite omdan tawh zong lam kipai zel hi. Lampi phuttawm pen ahamsa mahmah khat ahi hi. Ih gim ih tawl kawmkal ah khuakhat leh khuakhat ki nai hiaulo ahihman in, ih paina ding khua ih tun ciang khuanawl pan kilut toto a, Pitek pawl khat in, "bawite na tawl ding uh, tuina dawn un," hong ci-in, hai neu khat tawh tui hong suah pen, ih tawldam in, kinuihmai pah lel hi. Banghang hiam cih leh ei khanglai ten thatang neilai in, minam leh gam ading kisem zolai, amau zong atek mahmah uh hang a septheih uh TUI HAI KHAT tawh gam ading hongpanpih te ih muh ciang khitui nulkawm leh nuikawm in maciang akisuanto zo zel ahihi. Hih thute pen ka mimal tuah khak thute ahi hi.

Zogam nasem te in lawh (Khasum) sang cihte omlo ahihman in, antam ne zo zawzaw khasum tamsang ahihi. Galmai ah nisim ki omden ahihman in, banghun ciang siding cih kuaman gen khol thei lo hi. Galdo ding om a cih ciang in, Pasian kiang ah kiap na kinei a, "Topa aw, na bawlsa ko Zomi te hong ensuk kik in! Ko Zomi te nong bawl lai in Dawibia Kaubia te ukcipna nenniamna,simmawhna te thuak dingin, nong bawl mah ahiam? Ka pu ka pa te mawhna hongpua suksuk sak na hih leh zong hong maisak in. Suahtakna zaithanemna, ka deihta uh hi. Nong bawlsaksa ka Pu ka Pa Gam lading in, ka kisak laitak un, Kote hong ompih in,Hong taisan kei in, mailam thupiang ding khempeuh nang mah kong ap uh hi."ci-in, Pasian mai ah khukdin in, Galvan tawite niam khiatin khitui naptui tawh kiap zawh ciangin, Galdo dingin akikuan khia ahihman in, apiang bangbang Pasian deihna hi ding hi cih kinepna ka nei zo uh hi. Hihte kei mahmah tuah khak thute ahi hi.

Galsung ah liamna baai na, sihna te ih tuak ciangin kuamah kitaisan ngeilo a, a ki enkol( kemcing ) te ih hihi. Tuuk hun sungin kigenthei mahmah a, Vot leh guahvot, daitui naw in ki om den hi. Khat veivei tuikhang in, luite kikan zolo a,hih manin Mau Gua lomte khit khawmin kikan zel hi. Mau gua om lohna ah Nahtang te lom hen in kizangh thei hi. Mikhat Thau M – 16 khat leh thautang 400, Bomb 2 ta tawh, Kaih( Yard ) 300 ciang kaptheihna Bomp thaulawng mai ah akithuah thei ziau te 4 , tem hiam mahmah khatta kipua den hi. Tuate pen Ih gam hutna ding leh ei mahmah kihutbitna ding ahihi. Leitung ah mihing in ihpian a, Zomi minam in ih pian khak pen antan huai mahmah hi. Ih nuntak sung minam leh gam ading ih piakzawh tan sepkhiat pen thupi hi ci in ka ngaihsun hi.
Pilna siamna sinsin in akizatna om mello mi phinna peuhin ih zatsang in, ih pilna ihsiamna te Gam leh minam ading phattuamna in ih zat thei hd ing thupi a, ih sep zawh kei leh zong asemkhia te tha ihpiak kim ciat ding thupi ka sa hi. Hih ZRA te gamtatna te na sim ciang in, ZRA valut in la thau vatawi in a ci ka hi kei hi. Nam nasemte nuntak khuasak zia theihna ding leh amau zong keimah bangin nuntakna nei mipil, misiam, singheng suangheng kawmpan piang hi zenzen lo Nu leh Pa beh leh phung mah anei hi cih’ tel ding thupi mahmah hi. Panpih theihna bangin panpih in, ihai bawl leh kihtak bawl lo a, pawl bawl in, ih kikholhkhop pih theih ding ka deihna hi zaw hi. Hih pen kei muhna man taktak ahi hi.

A diakdiak in kawlgam sungah Zomi te ih minam sungah Biakna tawh kisai ahiz ong, ngeina tawh kisai ahizong, pauleh ham tawh kisai ahi zong, Lai tawh kisai ahizong, neihsa lamsa mahmah tawh kisai ahizong minam nenniam na ih thuak hang in, atheilo ih kineih hi. Tua te khat khitkhat kiciantak in en sukkik phapha le cin, hibang danin paipai mawk leng tuzawh kum 100 teh ih pau ih ham ih ngeina ih minam mangthang takpi ding hi. Milip in thau tawi ding hisam lo a, ahi zong namdang ten hong simawh teh hong veng ding asu kik ngam ding galvan tawi minam galkap pen a omloh aphamawh hi cih ih telding kisam kasa mahmah hi.

Tuaban ah USA akipan, gamdang tuamtuam a tung Zomi te akua mapeuh ih pil ihsiam man in, ka gam uh ah hong teng ta peuh in, ci a, hong sap omnai hetlo ding a, Refugee leh Asylum bek tawh atung vive ih hihi. Refugee leh Asylum ngah theihna ding in, thuman thutak tawh atung 2% ih om leh tamlai kha ding a, Pastor pipi zong khemtheih khemmawh mah zangh in,zuau theih zuau mawh mah tawh khempi mah a kikhem vive mah tawh USA leh gam thupi tuamtuam kitung ahi hi.

Tua bang akhemna tawh gam thupi na tun uh ciang Zomite gentheihna, Zogam ading nasem te hamsatna te alwmawh loin ihom leh ih tangthu ei mah mah in aki at ahihman in,zum huai mahmah kha ding hi. Kipawlna khatpeuh tawh Min leh zadeih man in, panpih keei sam in,minam nasep taktak nate ah kam khatzong pau khiatding hamsa asa te, na tangthu uh record omden veve ding hi. USA ih tung zong in. i pau kilaih theimah khading hi. Mikang pau siam lo pipi in, What’sup tawh anungta kihi lel kha ding a, na SISAN kilaih theilo ding hi. Sushi or Company nasep na man uh ciang in, kei kua ka hiam? Bang hang hih lai mun ah om thei ka hiam cih ngaihsun kik phapah ciat ni ci in, minam veiina, itna leh Lainatna takpi tawh Tongsan pan kong hanthawn hi. Zomite i biak Pasian in hong gualzo sak hen.!


Thu khupna
Van a leng vasa in zong BU nei…
Lei a tai zusa in zong KUA nei…
En bang nei ta ih hia????

Zomi Zogam itna veina bek tawh,
Tg.Zogam Mungno
01/22/10

Reporter by- Tongsan tanute
Kawlpi, Zogam